Maharashtra Public Service Commission (MPSC),Examination Shedule,MPSC Paper pattern,Preparation Kit,quick review booklets,tips and notes mpsc,general knowledge questions and answers,how to set your mind before examination,complete do list for MPSC
Exam Paper Search
Tuesday, April 23, 2013
Biological Question
Wednesday, April 17, 2013
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддीрд▓ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрдж्рдпाрдкीрдаे
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддीрд▓ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрдж्рдпाрдкीрдаे, рд╕्рдеाрдкрдиा рд╡ рдаिрдХाрдг :
рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | рд╕्рдеाрдкрдиा | рдаिрдХाрдг/рд╕्рдеाрди |
рдоुंрдмрдИ рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резреорелрен | рдоुंрдмрдИ |
рдкुрдгे рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепрекреп | рдкुрдгे |
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╕ंрдд рддुрдХрдбोрдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепреирел | рдиाрдЧрдкूрд░ |
рдХрд░्рдордпोрдЧी рд╕ंрдд рдЧाрдбрдЧेрдмाрдмा рдЕрдорд░ाрд╡рддी рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепреорей | рдЕрдорд░ाрд╡рддी |
рднाрд░рддрд░рдд्рди рдбॉ. рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепрелрео | рдФрд░ंрдЧाрдмाрдж рдорд░ाрдард╡ाрдбा рд╡िрдж्рдпाрдкीрда |
рд╢िрд╡ाрдЬी рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепремрей | рдХोрд▓्рд╣ाрдкूрд░ |
рдпрд╢рд╡ंрддрд░ाрд╡ рдЪрд╡्рд╣ाрдг рдоुрдХ्рдд рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепреорео | рдиाрд╢िрдХ |
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЖрд░ोрдЧ्рдп рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепрепрео | рдиाрд╢िрдХ |
рдбॉ. рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рддंрдд्рд░рдЬ्рдЮाрди рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепреореп | рд▓ोрдгेрд░े (рд░ाрдпрдЧрдб) |
рдЙрдд्рддрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепреореп | рдЬрд│рдЧाрд╡ |
рдХрд╡िрдХुрд▓рдЧुрд░ू рдХाрд▓िрджाрд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепрепрео | рд░ाрдордЯेрдХ (рдиाрдЧрдкूрд░) |
рд╕्рд╡ाрдоी рд░ाрдоाрдиंрджрддीрд░्рде рдорд░ाрдард╡ाрдбा рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | резрепрепрек | рдиांрджेрдб |
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдкрд╢ू рд╡ рдордд्рд╕्рдпрд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡िрдж्рдпाрдкीрда | реирежрежреж | рдиाрдЧрдкूрд░ |
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддीрд▓ рд╕рдоाрдЬрд╕ुрдзाрд░рдХ рд╡ рдд्рдпांрдЪे рдЬрди्рдорд╕्рдерд│
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддीрд▓ рд╕рдоाрдЬрд╕ुрдзाрд░рдХ рд╡ рдд्рдпांрдЪे рдЬрди्рдорд╕्рдерд│
рд╕рдоाрдЬрд╕ुрдзाрд░рдХ рд╡ рдд्рдпांрдЪे рдЬрди्рдорд╕्рдерд│
1. | рдбॉ. рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЖंрдмेрдбрдХрд░ | рдорд╣ू (рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢) |
2. | рд░ाрдЬрд░्рд╖ी рд╢ाрд╣ू рдорд╣ाрд░ाрдЬ | рдХोрд▓्рд╣ाрдкूрд░ |
3. | рдиाрдиा рд╢ंрдХрд░рд╢ेрда | рдоुрд░рдмाрдб (рдаाрдгे) |
4. | рдХрд░्рдорд╡ीрд░ рднाрдКрд░ाрд╡ рдкाрдЯीрд▓ | рдХुंрднोрдЬ (рдХोрд▓्рд╣ाрдкूрд░) |
5. | рдмाрд│рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдЬांрднेрдХрд░ | рдкोंрднुрд░्рд▓े (рд░рдд्рдиाрдЧिрд░ी) |
6. | рдорд╣ाрдд्рдоा рдлुрд▓े | рдкुрдгे |
7. | рдорд╣рд░्рд╖ी рдзोंрдбो рдХेрд╢рд╡ рдХрд░्рд╡े | рд╢ेрд░рд╡рд▓ी (рд░рдд्рдиाрдЧिрд░ी) |
8. | рдЧोрдкाрд│ рдЧрдгेрд╢ рдЖрдЧрд░рдХрд░ | рдЯेंрднू (рд╕ाрддाрд░ा) |
9. | рдЧोрдкाрд│ рд╣рд░ी рджेрд╢рдоुрдЦ | рдкुрдгे |
10. | рди्рдпा. рдорд╣ाрджेрд╡ рдЧोрд╡िंрдж рд░ाрдирдбे | рдиिрдлाрдб (рдиाрд╢िрдХ) |
11. | рд╕рдпाрдЬीрд░ाрд╡ рдЧाрдпрдХрд╡ाрдб | рдХрд╡рд│ाрдгे (рдиाрд╢िрдХ) |
12 | рдмाрд│ рдЧंрдЧाрдзрд░ рдЯिрд│рдХ | (рд░рдд्рдиाрдЧिрд░ी) |
13. | рдЖрдж्рдп рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░рдХ рд╡ाрд╕ुрджेрд╡ рдмрд│рд╡ंрдд рдлрдбрдХे | рд╢िрд░рдвोрдг (рд░ाрдпрдЧрдб) |
14. | рдЖрдЪाрд░्рдп рд╡िрдиोрдмा рднाрд╡े | рдЧाрдЧोрджे (рд░ाрдпрдЧрдб) |
15. | рд╕्рд╡ा. рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ | рднрдЧूрд░ (рдиाрд╢िрдХ) |
16 | рд╕ाрд╡िрдд्рд░ीрдмाрдИ рдлुрд▓े | рдиाрдпрдЧांрд╡ (рд╕ाрддाрд░ा) |
17. | рд╡िрда्рдард▓ рд░ाрдордЬी рд╢िंрджे | рдЬрдордЦिंрдбी (рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рд░ाрдЬ्рдп) |
18. | рдЧोрдкाрд│ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े | рдХाрддрд▓ुрдХ (рд░рдд्рдиाрдЧिрд░ी) |
19. | рд╡िрд╖्рдгू рднिрдХाрдЬी рдЧोрдЦрд▓े | рдмाрд╡рдзрди (рд╕ाрддाрд░ा) |
20. | рдбॉ. рдкंрдЬाрдмрд░ाрд╡ рджेрд╢рдоुрдЦ | рдкाрдкрд│ (рдЕрдорд░ाрд╡рддी) |
21 | рд╕ाрдиे рдЧुрд░ुрдЬी | рдкाрд▓рдШрд░ (рд░ाрдпрдЧрдб) |
22. | рд╕ंрдд рдЧाрдбрдЧेрдмाрдмा | рд╢ेрдгрдЧांрд╡ (рдЕрдорд░ाрд╡рддी) |
23. | рд╕ेрдиाрдкрддी рдмाрдкрдЯ | рдкाрд░рдиेрд░ (рдЕрд╣рдорджрдирдЧрд░) |
24. | рд╕ंрдд рдЬ्рдЮाрдиेрд╢्рд╡рд░ | рдкाрд░рдиेрд░ (рдЕрд╣рдорджрдирдЧрд░) |
25. | рд╕ंрдд рдПрдХрдиाрде | рдкैрдардг |
26. | рд╕рдорд░्рде рд░ाрдорджाрд╕ рд╕्рд╡ाрдоी | рдЬांрдм (рдЬाрд▓рдиा) |
27. | рд╕ंрдд рддुрдХрдбोрдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ | рдпाрд╡рд▓ी (рдЕрдорд░ाрд╡рддी) |
Tuesday, April 16, 2013
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп - рднूрдЧोрд▓
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд│ाрдЪ्рдпा рджृрд╖्рдЯीрдиे рднाрд░рддाрддीрд▓ рддिрд╕рд░े рд╡ рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпेрдЪ्рдпा рдмाрдмрддीрдд рджुрд╕рд░े рдоोрдаे рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╣े рднाрд░рддाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ांрдд рд╡िрдХрд╕िрдд рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े. рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдкрд╢्рдЪिрдо-рдордз्рдп рднाрдЧाрдд рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдпाрдЪी рд╕ीрдоा рдЧुрдЬрд░ाрдд, рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢, рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв, рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдХрд░्рдиाрдЯрдХ, рдЧोрд╡ा рдЖрдгि рджाрджрд░ा рдЖрдгि рдирдЧрд░-рд╣рд╡ेрд▓ी рдпा рдХेंрдж्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ांрд╢ी рдЬोрдбрд▓ेрд▓ी рдЖрд╣े. рд░ाрдЬ्рдпाрдЪ्рдпा рдкрд╢्рдЪिрдоेрд▓ा рдЕрд░рдмी рд╕рдоुрдж्рд░ाрдЪी рдХिрдиाрд░рдкрдЯ्рдЯी рдЖрд╣े. рдоुंрдмрдИ, рджेрд╢ाрддीрд▓ рд╕рд░्рд╡ांрдд рдоोрдаे рд╢рд╣рд░, рд╣े рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рд░ाрдЬрдзाрдиीрдЪे рд╢рд╣рд░ рдЖрд╣े. рддрд░ рдиाрдЧрдкूрд░ рд╢рд╣рд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪी рдЙрдкрд░ाрдЬрдзाрдиी рдЖрд╣े. рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡ рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рджृрд╖्рдЯ्рдпा рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рднाрд░рддाрдЪे рдЕрдЧ्рд░рдгी рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े.
Maharashtra
|
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдпाрдЪी рдиिрд░्рдоिрддी
рдСрдЧрд╕्рдЯ резрел, рдЗ.рд╕. резрепрекрен рд░ोрдЬी рднाрд░рддाрд▓ा рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдоिрд│ाрд▓्рдпाрд╡рд░ рдк्рд░ांрдд рд╡ рд░ाрдЬ्рдпांрдЪी рдкुрдирд░्рд░рдЪрдиा рдХрд░рдг्рдпाрдЪे рд╣ाрддी рдШेрддрд▓े рдЧेрд▓े. рд╕ाрдзाрд░рдгрддः рднाрд╖ेрдк्рд░рдоाрдгे рдк्рд░ांрдд рдиिрд░्рдоिрд▓े рдЬाрдд рд╣ोрддे. рдкрд░ंрддु рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░рдиे рдоुंрдмрдИрд╕рд╣ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп рдиिрд░्рдоिрддीрд╕ рдирдХाрд░ рджिрд▓ा. рдХेंрдж्рд░ाрдЪ्рдпा рдпा рдкрд╡िрдд्рд░्рдпाрдЪ्рдпा рд╡िрд░ोрдзाрдд рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддीрд▓ рдЬрдирддेрдиे рдк्рд░рдЦрд░ рдЖंрджोрд▓рди рдХेрд▓े. рдпाрдд резрежрел рд╡्рдпрдХ्рддींрдиी рдЖрдкрд▓्рдпा рдк्рд░ाрдгाрдЪे рдмрд▓िрджाрди рджिрд▓े.рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдоुंрдмрдИ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рд╡िрд░ोрдзाрдд рд╣ोрддे. рдЖрдЪाрд░्рдп рдЕрдд्рд░े, рд╢ाрд╣ीрд░ рд╕ाрдмрд│े, рд╕ेрдиाрдкрддी рдмाрдкрдЯ, рдбांрдЧे рдЗрдд्рдпाрджी рдк्рд░рднृрддींрдиी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЪрд│рд╡рд│ीрд▓ा рдмрд│ рджिрд▓े. рдЖрдЪाрд░्рдп рдЕрдд्рд░्рдпांрдиी рдорд░ाрдаा рдпा рдкрдд्рд░ाрдд рдЖрдкрд▓ी рдЖрдЧ्рд░рд╣ी рднूрдоिрдХा рдоांрдбрд▓ी.
рдЕрдЦेрд░ рез рдоे, резрепремрежрд▓ा рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪे рд╕рдз्рдпाрдЪे рдк्рд░рдоुрдЦ рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╡िрднाрдЧ рдХोрдХрдг, рдорд░ाрдард╡ाрдбा, рдкрд╢्рдЪिрдо рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рджрдХ्рд╖िрдг рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рдЙрдд्рддрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рд╡िрджрд░्рдн рдПрдХрдд्рд░ рдХрд░ूрди рд╕рдз्рдпाрдЪ्рдпा рдорд░ाрдаी рднाрд╖िрдХ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪी рд░рдЪрдиा рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी. резрепремреж рдЪ्рдпा рджрд╢рдХाрддीрд▓ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЪрд│рд╡рд│ीрдиे рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рд╡िрд╡िрдз рднौрдЧोрд▓िрдХ рднाрдЧांрд╕ рдПрдХрдд्рд░ рдЖрдгрд▓े.рдкрд░ंрддु рдмेрд│рдЧांрд╡ рдЖрдгि рдЖрд╕рдкाрд╕рдЪा рдкрд░िрд╕рд░ рд╡ рдЧुрдЬрд░ाрддेрддीрд▓ рдбांрдЧी рдмोрд▓ी рдмोрд▓рдгाрд░ा рдк्рд░рджेрд╢ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рдХेрд▓ा рдЧेрд▓ा рдиाрд╣ी. рдмेрд│рдЧांрд╡ाрд╕рд╣ реоремрел рдЧाрд╡े рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рд╕ाрдоीрд▓ рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрдЬрд╣ी рдк्рд░рдпрдд्рди рд╕ुрд░ू рдЖрд╣ेрдд.
рднूрдЧोрд▓
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╣े рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рдкрд╢्рдЪिрдо рднाрдЧाрдд рд╡рд╕рд▓ेрд▓े рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े. рд╣े рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдЦाрд▓ोрдЦाрд▓ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд▓ोрдХрд╕ंрдЦ्рдпा рдЕрд╕рдгाрд░े рд░ाрдЬ्рдп рдЕрд╕ूрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд│ाрдиुрд╕ाрд░ рджेрд╢ाрддрд▓े рддिрд╕рд░े рдоोрдаे рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े. рджेрд╢ाрдЪ्рдпा рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдЙрдд्рдкाрджрдиाрдд рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪा реирел % рд╡ाрдЯा рдЖрд╣े рддрд╕ेрдЪ реирежрезреж-резрез рдпा рд╡рд░्рд╖ाрдд рд╕рдХрд▓ рджेрд╢ांрддрд░्рдЧрдд рдЙрдд्рдкрди्рдиाрдд рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪा реирей.реи % рд╡ाрдЯा рдЖрд╣े.
308,000 рдХिрдоी2 (119,000mi2) рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрд╡рд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдЕрд╕ूрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд│ाрдиुрд╕ाрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्...рд░ рд╣े рднाрд░рддाрддрд▓े рддिрд╕-рдпा рдХ्рд░рдоांрдХाрдЪे рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рдЙрдд्рддрд░ेрд▓ा рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢, рдкूрд░्рд╡ेрд▓ा рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв, рдЖрдЧ्рдиेрдп рджिрд╢ेрд▓ा рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢, рджрдХ्рд╖िрдгेрд▓ा рдХрд░्рдиाрдЯрдХ, рддрд░ рдиैрдЛрдд्рдп рджिрд╢ेрд▓ा рдЧोрд╡ा рд░ाрдЬ्рдп рдЖрд╣े. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рд╡ाрдпрд╡्рдпेрд▓ा рдЧुрдЬрд░ाрдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрд╕ूрди рджाрджрд░ा рдЖрдгि рдирдЧрд░ рд╣рд╡ेрд▓ी рд╣ा рдХेंрдж्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ рдпा рджोрдШांрдЪ्рдпा рджрд░рдо्рдпाрди рдЖрд╣े. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рдкрд╢्рдЪिрдо рдХिрдиा-рдпाрд▓ा рдЕрд░рдмी рд╕ुрдордж्рд░ाрдЪे рд╕ाрди्рдиिрдз्рдп рд▓ाрднрд▓े рдЖрд╣े.
рд╕рдоुрдж्рд░рдХिрдиा-рдпाрд▓ा рд╕рдоांрддрд░ рдЕрд╕рдгाрд░ा рдкрд╢्рдЪिрдоी рдШाрдЯ, рд╕рд╣्рдпाрдж्рд░ी рдо्рд╣рдгूрди рдк्рд░рд╕िрдз्рдж рдЖрд╣े. рдпा рд╕рд╣्рдпрдХрдб्рдпांрдордз्рдпे рдиाрд╢िрдХ рд╢рд╣рд░ाрдЬрд╡рд│ рдЕрд╕рдгाрд░े рдХрд│рд╕ुрдмाрдИ рд╣े 1200 рдоी. (4000 рдлूрдЯ) рдЙंрдЪीрдЪे рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддрд▓े рдЕрдд्рдпुрдЪ्рдЪ рд╢िрдЦрд░ рдЖрд╣े. рдпा рд╕рд╣्рдпрдХрдб्рдпांрдЪ्рдпा рдкрд╢्рдЪिрдоेрд▓ा 50 рддे 80 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд░ूंрджीрдЪा рдХोрдХрдг рдХिрдиाрд░ा рдЖрд╣े. рдпा рдкрд╢्рдЪिрдо рдШाрдЯाрдордзूрди рдЕрдиेрдХ рдирдж्рдпा рдЙрдЧрдо рдкाрд╡рддाрдд. рдд्рдпाрдкैрдХी рдЧोрджाрд╡рд░ी рдЖрдгि рдХृрд╖्рдгा рдпा рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рддाрддीрд▓ рдк्рд░рдоुрдЦ рдирдж्рдпा рдмंрдЧाрд▓рдЪ्рдпा рдЦाрдбीрдкрд░्рдпंрдд рдк्рд░рд╡ाрд╕ рдХрд░рддाрдд. рдпा рдирдж्рдпांрдиी рджेрд╢ाрддрд▓े рдПрдХ рдоोрдаे рдЦोрд░े рддрдпाрд░ рдХेрд▓े рдЖрд╣े.
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд 35 рдЬिрд▓्рд╣े рдЕрд╕ूрди рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХीрдп рд╣ेрддूрдиे рдд्рдпांрдЪी рд╡िрднाрдЧрдгी рд╕рд╣ा рдорд╣рд╕ूрд▓ी рд╡िрднाрдЧांрдд (рдХोрдХрдг, рдкुрдгे, рдиाрд╢िрдХ, рдФрд░ंрдЧाрдмाрдж, рдЕрдорд░ाрд╡рддी рдЖрдгि рдиाрдЧрдкूрд░) рдЖрдгि рдЖрда рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╡िрднाрдЧांрдд (рдоुंрдмрдИ, рдкुрдгे, рдиाрд╢िрдХ, рдФрд░ंрдЧाрдмाрдж, рдЕрдорд░ाрд╡рддी, рдиाрдЧрдкूрд░, рдХोрд▓्рд╣ाрдкूрд░, рдЖрдгि рд▓ाрддूрд░) рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рдпा 35 рдЬिрд▓्рд╣्рдпांрдЪी рд╡िрднाрдЧрдгी 109 рдЙрдкрд╡िрднाрдЧ рдЖрдгि 355 рддाрд▓ुрдХ्рдпांрдордз्рдпे рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ी рдЖрд╣े. рд░ाрдЬ्рдпाрдд рд╕्рдеाрдиिрдХ рдЕрдерд╡ा рдЬिрд▓्рд╣ा рд╕्рддрд░ाрд╡рд░ рдиिрдпोрдЬрдиाрдЪ्рдпा рд╕рдХ्рд╖рдо рдпंрдд्рд░рдгांрдЪी рджीрд░्рдШ рдкрд░ंрдкрд░ा рдЖрд╣े. рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрдЧाрдд рд╕्рд╡рдпं-рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиाрд╕ाрдаी 33 рдЬिрд▓्рд╣ा рдкрд░िрд╖рджा, 355 рдкंрдЪाрдпрдд рд╕рдоिрдд्рдпा рдЖрдгि 27,993 рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрддी рдХाрд░्рдпрд░рдд рдЖрд╣ेрдд. рд╢рд╣рд░ी рднाрдЧाрдд 23 рдорд╣ाрдирдЧрд░ рдкाрд▓िрдХा, 222 рдирдЧрд░ рдкрд░िрд╖рджा рдЖрдгि 4 рдирдЧрд░ рдкंрдЪाрдпрддी рдХाрд░्рдпрд░рдд рдЖрд╣ेрдд.
рднू рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рд░ूрдкрд░ेрдЦा
рд╣рд╡ाрдоाрди
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рд╡ैрд╢िрд╖्рдЯ्рдпрдкूрд░्рдг рдоाрди्рд╕ूрдирд╕рд╣ рдЙрди्рд╣ाрд│ा, рдкाрд╡рд╕ाрд│ा рдЖрдгि рд╣िрд╡ाрд│ा рдЕрд╕े рддीрди рдЛрддू рдЕрдиुрднрд╡рддा рдпेрддाрдд. рдЙрди्рд╣ाрд│ा - (рдоाрд░्рдЪ рддे рдоे), рдкाрд╡рд╕ाрд│ा - (рдоाрди्рд╕ूрди), (рдЬूрди рддे рд╕рдк्рдЯेंрдмрд░), рдоाрди्рд╕ूрдиोрдд्рддрд░ (рдСрдХ्рдЯोрдмрд░ рддे рдиोрд╡्рд╣ेंрдмрд░), рд╣िрд╡ाрд│ा (рдЬाрдиेрд╡ाрд░ी рддे рдоाрд░्рдЪ)
рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рд╕ाрдзрдирд╕ंрдкрдд्рддी
рдоॅрдЧेрдиीрдЬ, рдХोрд│рд╕ा, рд▓ोрд╣, рдЪुрдирдЦрдбी, рддांрдмे, рдмॉрдХ्рд╕ाрдИрдЯ, рд╕िрд▓िрдХा, рд╡ाрд│ू рдЖрдгि рдоीрда рдЕрд╢ी рдЕрдиेрдХ рдЦрдиिрдЬे рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рд╕ाрдкрдбрддाрдд. рдпрд╡рддрдоाрд│, рдиाрдЧрдкूрд░ рдЖрдгि рдЪंрдж्рд░рдкूрд░ рд╣े рдЬिрд▓्рд╣े рдХोрд│рд╢ाрдЪ्рдпा рдЦाрдгींрдиी рд╕рдоृрдз्рдж рдЖрд╣ेрдд. 1970 рд╕ाрд▓ी рдмॉрдо्рдмे рд╣ाрдп рдпा рддेрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдЬрд╡рд│ рд╕рдоुрдж्рд░ाрдЦाрд▓ी рддेрд▓ाрдЪ्рдпा рд╕ाрда्рдпाрдЪा рд╢ोрдз рд▓ाрдЧрд▓ा.
рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рд╕ाрдзрдирд╕ंрдкрдд्рддी
рдоॅрдЧेрдиीрдЬ, рдХोрд│рд╕ा, рд▓ोрд╣, рдЪुрдирдЦрдбी, рддांрдмे, рдмॉрдХ्рд╕ाрдИрдЯ, рд╕िрд▓िрдХा, рд╡ाрд│ू рдЖрдгि рдоीрда рдЕрд╢ी рдЕрдиेрдХ рдЦрдиिрдЬे рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рд╕ाрдкрдбрддाрдд. рдпрд╡рддрдоाрд│, рдиाрдЧрдкूрд░ рдЖрдгि рдЪंрдж्рд░рдкूрд░ рд╣े рдЬिрд▓्рд╣े рдХोрд│рд╢ाрдЪ्рдпा рдЦाрдгींрдиी рд╕рдоृрдз्рдж рдЖрд╣ेрдд. 1970 рд╕ाрд▓ी рдмॉрдо्рдмे рд╣ाрдп рдпा рддेрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ाрдЬрд╡рд│ рд╕рдоुрдж्рд░ाрдЦाрд▓ी рддेрд▓ाрдЪ्рдпा рд╕ाрда्рдпाрдЪा рд╢ोрдз рд▓ाрдЧрд▓ा.
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп - рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеाрди
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╣े рднाрд░рддीрдп рдЙрдкрдЦंрдбाрдЪ्рдпा рд╕ाрдзाрд░рдг рдкрд╢्рдЪिрдо-рдордз्рдп рджिрд╢ेрд▓ा рд╕्рдеिрдд рдЖрд╣े. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪी рдЬрдоीрди рдк्рд░ाрдХृрддिрдХрджृрд╖्рдЯ्рдпा рдПрдХрд╕ाрд░рдЦी (homogeneous) рдЖрд╣े рд╡ рдЦूрдк рдоोрдаे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ (рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рджेрд╢) рдкрдаाрд░ी рдЖрд╣े. рдбेрдХ्рдХрди рд╡ा рджрдЦ्рдЦрди рдЕрд╕े рдпा рдкрдаाрд░ांрдиा рд╕ंрдмोрдзрд▓े рдЬाрддे. рджрдЦ्рдЦрдирдЪा рдкрдаाрд░ी рдк्рд░рджेрд╢ рд╡िрд╡िрдз рдирдж्рдпांрдиी рд╡्рдпाрдкрд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪ्рдпा рдкрд╢्рдЪिрдоेрд╕ рд╡ рдЕрд░рдмी рд╕рдоुрдж्рд░ाрд▓ा рд╕рдоांрддрд░ рдЕрд╢ा рд╕рд╣्рдпाрдж्рд░ी рдкрд░्рд╡рддрд░ांрдЧा (рдХिंрд╡ा рдкрд╢्рдЪिрдо рдШाрдЯ) рдЖрд╣ेрдд рдЬ्рдпांрдЪी рдЙंрдЪी рд╕ुрдоाрд░े реирезрейрек рдоी. (рдЕंрджाрдЬे рен,режрежреж рдлूрдЯ) рдЖрд╣े. рдпा рдкрд░्рд╡рддрд░ांрдЧांрдордзूрди рдЧोрджाрд╡рд░ी, рдирд░्рдорджा рдЖрдгि рдХृрд╖्рдгेрд╕рд╣ рдЗрддрд░рд╣ी рдЕрдиेрдХ рдирдж्рдпा рдЙрдЧрдо рдкाрд╡рддाрдд. рдЕрд░рдмी рд╕рдоुрдж्рд░ाрдЪ्рдпा рд╡ рд╕рд╣्рдпाрдж्рд░ी рдкрд░्рд╡рддрд░ांрдЧाрдЪ्рдпा рдордз्рдпे рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рднाрдЧाрд╕ рдХोрдХрдг рдо्рд╣рдгрддाрдд. рдХोрдХрдг рднाрдЧाрдЪी рд░ुंрджी релреж-реореж рдХि.рдоी рдЖрд╣े. рд░ाрдЬ्рдпाрдЪ्рдпा рдЙрдд्рддрд░ेрд╕ рд╕ाрддрдкुрдбा рддрд░ рдкूрд░्рд╡ेрд╕ рднाрдорд░ाрдЧрдб-рдЪिрд░ोрд│ी-рдЧाрдпрдЦुрд░ी рдкрд░्рд╡рддрд░ांрдЧा рдЖрд╣ेрдд. рд░ाрдЬ्рдпाрдд рдоौрд╕рдоी рдкाрдКрд╕ рдкрдбрддो. рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрддीрд▓ рдХाрд│ी рдмेрд╕ाрд▓्рдЯ рдоृрджा рдХाрдкрд╕ाрдЪ्рдпा рд▓ाрдЧрд╡рдбीрд╕ाрдаी рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдЖрд╣े.
рджрдЦ्рдЦрдирдЪे рдкрдаाрд░, рдХोрдХрдгрдЪा рд╕рдоुрдж्рд░рдХिрдиाрд░ा рдЖрдгि рдШाрдЯ рдЕрд╢ा рд╡िрднिрди्рди рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддी рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рдЖрдврд│рддाрдд. рдШाрдЯ рдо्рд╣рдгрдЬे рдЙंрдЪाрд╡рд░ीрд▓ рдЯेрдХрдб्рдпांрдЪा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдЕрд╕ूрди рддे рдЪिंрдЪोрд│्рдпा рд░рд╕्рдд्рдпांрдиी рд╡िрднाрдЧрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣ेрдд. рд╕рд╣्рдпाрдж्рд░ीрдЪ्рдпा рд░ांрдЧा рд╕рдоुрдж्рд░рд╕рдкाрдЯीрдкाрд╕ूрди 1000 рдоी. рдЙंрдЪीрд╡рд░ рдЕрд╕ूрди, рддिрдерд▓्рдпा рдкрдаाрд░ांрд╕ाрдаी рдк्рд░рд╕िрдз्рдж рдЖрд╣े. рдХोрдХрдг рд╣ा рд╕рдоुрдж्рд░рдХिрдиाрд░ी рднाрдЧाрдд рд╡рд╕рд▓ेрд▓ा рдЕрд░ूंрдж рднूрднाрдЧ рдЖрд╣े. рдд्рдпाрдЪी рд░ूंрджी 50 рдХिрдоी рдЕрд╕ूрди, рд╣ा рднाрдЧ рд╕рдоुрдж्рд░рд╕рдкाрдЯीрдЦाрд▓ी 200 рдоी рд╡рд░ рд╡рд╕рд▓ेрд▓ा рдЖрд╣े. рдЙрдд्рддрд░ेрдХрдбे рд╕ीрдоेрд╡рд░ीрд▓ рд╕ाрддрдкुрдбा рдкрд░्рд╡рддрд░ांрдЧा рд╣ा рдЖрдгрдЦी рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡ाрдЪा рднूрднाрдЧ. рдпा рднाрдЧाрдд рдкूрд░्рд╡ рд╕ीрдоेрд╡рд░ीрд▓ рднाрдорд░ाрдЧрдб-рдЪिрд░ोрд▓ी-рдЧाрдпрдЦुрд░ी рд░ांрдЧांрдиी рдПрдХ рдЕрднेрдж्рдп рддрдЯрдмंрджीрдЪ рдЙрднी рдХेрд▓ी рдЖрд╣े. рдпा рд░ांрдЧाрд╣ी рд░ाрдЬ्рдпाрд╕ाрдаी рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдХ рдард░рд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд
рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ीрдоा
рдкूрд░्рд╡ - рдЪिрд░ोрд▓ी рдЯेрдХрдбрдпा рд╡ рднाрдорд░ाрдЧрдб рдбोंрдЧрд░
рдкрд╢्рдЪिрдо - рдЕрд░рдмी рд╕рдоुрдж्рд░
рджрдХ्рд╖िрдг - рддेрд░ेрдЦोрд▓ рдЦाрдбी, рд╣िрд░рдг्рдпрдХेрд╢ी рдирджी
рдЙрдд्рддрд░ - рд╕ाрддрдкुрдбा рдкрд░्рд╡рдд
рд╡ाрдпрд╡्рдп - рд╕ाрддрдоाрд│ा рдбोंрдЧрд░рд░ांрдЧ (рдЕрдХ्рд░ाрдгी рдЯेрдХрдб्рдпा)
рдИрд╢ाрди्рдп - рджрд░рдХेрд╕ा рдЯेрдХрдб्рдпा
рд░ाрдЬрдХिрдп рд╕ीрдоा (рд╢ेрдЬाрд░ीрд▓ рд░ाрдЬ्рдпे)
рдЙрдд्рддрд░ - рдкूрд░्рд╡ - рдХ्рд╖рдд्рддीрд╕рдЧрдб, рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢
рджрдХ्рд╖िрдг - рдХрд░्рдиाрдЯрдХ, рдЧोрд╡ा
рд╡ाрдпрд╡्рдп - рдЧुрдЬрд░ाрдд, рджाрджрд░ा рд╡ рдирдЧрд░ рд╣рд╡ेрд▓ी
рдоुрдЦ्рдп рдирдж्рдпा
рдЧोрджाрд╡рд░ी, рдХृрд╖्рдгा рдЖрдгि рддाрдкी рдпा рд░ाрдЬ्рдпाрддрд▓्рдпा рдорд╣рдд्рд╡ाрдЪ्рдпा рдЕрд╢ा рддीрди рдирдж्рдпा рдЖрд╣ेрдд.
рд╡рдирд╕्рдкрддी рд╕ृрд╖्рдЯी
рд░ाрдЬ्рдпाрддीрд▓ рд╡рдиे рд╣ी рдк्рд░ाрдоुрдЦ्рдпाрдиे рд╕рджाрд╣рд░िрдд, рдкाрдирдЭрдбी рдк्рд░рдХाрд░ाрддीрд▓ рдЖрд╣ेрдд. рдпाрдкैрдХी рдмрд╣ुрддेрдХ рд╡рдиे рдкूрд░्рд╡ рдЖрдгि рд╕рд╣्рдпाрдж्рд░ीрдЪ्рдпा рдкрд░िрд╕рд░ाрдд рдЖрд╣ेрдд.
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рдкाрдЪ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдж्рдпाрдиे, рддीрди рдЕрднрдпрд╡рдиे рдЖрдгि рд╡рди्рдпрдЬीрд╡/ рдкрдХ्рд╖्рдпांрд╕ाрдаी 24 рдЕрднрдпाрд░рдг्рдпे рдЖрд╣ेрдд. рд╡ाрдШ, рдЪिрдд्рддे, рдЧрд╡े, рд╣рд░ीрдгे, рдХाрд│рд╡ीрдЯे, рд░ाрдирдбुрдХ्рдХрд░े, рдЕрд╕्рд╡рд▓े рддрд╕ेрдЪ рдиीрд▓рдЧाрдпी рдЖрдврд│ूрди рдпेрддाрдд..
рд╕्рд░ोрдд – рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдЪे рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг 2010-11
рджेрд╢ाрддीрд▓ рд░рд╕्рдд्рдпांрдЪे рд╕рд░्рд╡ाрдд рд╡िрд╕्рддृрдд рдЬाрд│े рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд (рдПрдХूрдг рднाрд░рддीрдп рд░рд╕्рддे рдЬाрд│्рдпाрдкैрдХी 7%) рдЕрд╕ूрди рдпा рднाрдЧाрддीрд▓ 97.5% рдЧाрд╡े рдкрд░рд╕्рдкрд░ांрд╢ी рдЪांрдЧрд▓्рдпा рд░рд╕्рдд्рдпांрдиी рддрд░ 2% рдЙрдд्рддрдо рд░рд╕्рдд्рдпांрдиी рдЬोрдбрд▓ी рдЧेрд▓ी рдЖрд╣ेрдд. рд░ाрдЬ्рдпाрдд рдордз्рдп рдЖрдгि рджेрд╢ाрддीрд▓ рд░ेрд▓्рд╡े рд╡िрднाрдЧाрдЪी 2 рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдпे рдЖрд╣ेрдд. рджेрд╢ाрддीрд▓ рдПрдХूрдг рд░ेрд▓्рд╡े рдЬाрд│्рдпाрдкैрдХी рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд 9.2% рд░ेрд▓्рд╡े рдЬाрд│े рдкрд╕рд░рд▓ेрд▓े рдЖрд╣े. рдЕрдоेрд░ीрдХा, рдпुрд░ोрдк, рдЖрд╢िрдпा рддрд╕ेрдЪ рднाрд░рддाрддीрд▓ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢рд╣рд░ांрд╢ी, рд░ाрдЬ्рдп рд╣рд╡ाрдИ рдоाрд░्рдЧाрдиेрд╣ी рдЬोрдбрд▓ेрд▓े рдЖрд╣े. рджेрд╢ाрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡िрдоाрдирддрд│ांрдЪी рд╕ंрдЦ्рдпाрд╣ी (6%) рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рдЖрд╣े.
рд╡िрднाрдЧ
- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп рейрел рдЬिрд▓्рд╣्рдпांрдд рд╡िрднाрдЧрд▓े рдЧेрд▓े рдЖрд╣े.
- рдпा рдЬिрд▓्рд╣्рдпांрдЪे рем рд╕рдоूрд╣ рдЕрдерд╡ा рдорд╣рд╕ुрд▓ी рд╡िрднाрдЧ рдЖрд╣ेрдд-
- рдкुрдгे
- рдиाрд╢िрдХ
- рдФрд░ंрдЧाрдмाрдж
- рдХोрдХрдг
- рдиाрдЧрдкूрд░
- рдЕрдорд░ाрд╡рддी
рд╣े рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╢ाрд╕рдиाрдЪे рдЕрдзिрдХृрдд рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рдЖрд╣ेрдд.
рднौрдЧोрд▓िрдХ, рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╡ рд░ाрдЬрдХीрдп-рдорддांрдиुрд╕ाрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ाрдд рдкाрдЪ рдоुрдЦ्рдп рд╡िрднाрдЧ рдЖрд╣ेрдд:
- рджेрд╢ рдХिंрд╡ा рдкрд╢्рдЪिрдо рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╡िрднाрдЧ (рдкुрдгे рд╡िрднाрдЧ)
- рдЙрдд्рддрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╡िрднाрдЧ (рдиाрд╢िрдХ рд╡िрднाрдЧ)
- рдорд░ाрдард╡ाрдбा (рдФрд░ंрдЧाрдмाрдж рд╡िрднाрдЧ)
- рд╡िрджрд░्рдн рдХिंрд╡ा рдмेрд░ाрд░ (рдиाрдЧрдкूрд░ рдЖрдгि рдЕрдорд░ाрд╡рддी рд╡िрднाрдЧ)
- рдЖрдгि рдХोрдХрдг (рдХोрдХрдг рд╡िрднाрдЧ).
рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╡िрднाрдЧ - 5
|
рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХिрдп рд╡िрднाрдЧ -7
|
рдкुрдгे рд╡िрднाрдЧ
рдкुрдгे рд╡िрднाрдЧ
|